Alexander Calder in tuinen Rijksmuseum
AMSTERDAM - Deze zomer zijn de Rijksmuseumtuinen het decor voor veertien sculpturen van Alexander Calder (1898-1976). Nooit eerder was een vergelijkbaar aantal grote werken van Calder in de buitenlucht bijeen. De tentoonstelling duurt t/m 5 oktober en is dagelijks gratis toegankelijk van 9-18 uur. Calder is een van de grote uitvinders van de moderne sculptuur. Zijn vroege werk uit de jaren 20 van de vorige eeuw bestaat uit delicate figuren van ijzerdraad. Een bezoek aan de Parijse studio van Mondriaan in 1930 is het keerpunt naar de abstracte kunst. Zijn mobiles, stabiles en standing mobiles, kleurrijk bewegend in de lucht of stevig in de grond bevestigd, hebben de afgelopen eeuw de wereld veroverd. Zijn werk is op grote schaal te zien in musea, tuinen en openbare ruimten.
Alexander Calder groeit op in een Amerikaans kunstenaarsgezin. Na een opleiding tot werktuigbouwkundig ingenieur schrijft hij zich in 1923 in op de kunstacademie. Een groot deel van zijn kunstenaarsleven speelt zich afwisselend af in de Verenigde Staten en Frankrijk. Zijn vroege werk bestaat uit delicate kleine figuren van ijzerdraad. Hij ontwerpt speelgoed, sieraden, driedimensionale portretten van vrienden en een bewegend miniatuurcircus waarmee hij met succes optreedt. Een bezoek aan de Parijse studio van Mondriaan in 1930 is het keerpunt naar de abstracte kunst. Zijn draadsculpturen maken plaats voor gekleurde bewegende vormen aangedreven door techniek of de wind. Hij creëert dynamische sculpturen, een compleet nieuwe ontwikkeling in de statische beeldhouwkunst. Marcel Duchamp doopt in 1931 deze kinetische kunstwerken tot mobiles. Met het bereiken van de precaire balans tussen ruimte, vorm en beweging laat Calder zijn ware talent zien.
Naast de mobiles maakt Calder in die tijd ook zijn eerste grote abstracte sculpturen. Deze stabiles, een term bedacht door Jean Arp in 1932, bestaan veelal uit zwarte plaatijzeren bladen die zijn samengebracht tot dynamische structuren. Vanaf de jaren ’50 neemt ook de omvang van de werken toe. In sommige gevallen - de zogenaamde standing mobiles -balanceren bovenop deze beelden bewegelijke elementen.
Na de bronzen en fiber figuren van Henry Moore vorig jaar, vormen zij een prachtige setting in de stadse oase rondom het neogotische museumgebouw.
Een catalogus van de tentoonstelling is verkrijgbaar in het tuinhuis of in de museums