4 mei : nog zijn er stille getuigen...
Op 4 mei herdenken wij de doden uit de Tweede Wereldoorlog van 1940 - 1945. Dat is een speciale gebeurtenis die ons onlosmakelijk verbindt in de tijd met het vreselijk drama van vroeger. Ook diegenen die ons ontvielen in de verschillende oorlogen uit de recentere geschiedenis verdienen evenzeer ons diep geworteld medeleven.
Op 4 mei herdenken wij respectvol de Holocaust, ook bekend onder de Hebreeuwse term Shoah ("vernietiging"). Deze verwijst naar de moord door de nazi's en hun collaborateurs op ongeveer zes miljoen joodse mannen, vrouwen en kinderen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Deze volkerenmoord werd in Nazi-Duitsland en in de bezette en geannexeerde gebieden voorbereid door joden openlijk te discrimineren, te beroven en naar kampen te vervoeren met als doel ze allemaal te vermoorden. Dit wrede plan behelste een totale vernietiging van alle elf miljoen Europese joden. Ook andere groepen van mensen werden evenzeer door de Nazi's vervolgd en vermoord. Zoals de Roma en Sinti, mindervaliden, politieke dissidenten, Jehova's getuigen, homoseksuelen en ook Polen en Russen.
In Nederland was de Hollandsche Schouwburg tijdens de Holocaust een centrale schakel. De Hollandsche Schouwburg is daarmee een stille getuige geworden van een groot menselijk drama. Dit theater, midden in Amsterdam, werd eind 19e eeuw in gebruik genomen en was een bruisende plek van ontspanning en vermaak voor iedereen.
Vanaf 1941 werd de schouwburg een plek van uitsluiting en isolement. Het werd een voorportaal van de dood. Daar werden ruim 46.000 onschuldige joodse mannen, vrouwen en kinderen vastgehouden om te worden weggevoerd. Zij gingen, onwetend en in grote angst, een vrijwel zekere dood tegemoet in onder andere Auschwitz, Sobibor, Bergen Belsen en Theresienstadt.
Het jaarlijks herdenken van het leed van slachtoffers en nabestaanden van allen die lijden onder uitsluiting, vervolging en geweld maakt dat zij allen toch bij ons blijven.
Zodat de doden niet vergeten worden maar deel van de grote mensengemeenschap blijven waar wij allen toe behoren.
Laten wij elkaar de ruimte geven in plaats van te buigen voor een groep die zich zoveel beter en hoger voelt dat alle anderen maar geminacht en vermoord moeten worden. Het herdenken is een herinnering daaraan. Een teken ... van datgene wat wij niet vergeten mogen.
Foto: Hollandse Schouwburg