Foam toont Panta Rhei met Daan Paans
AMSTERDAM - Deze winter vertoont Foam de eerste museale solotentoonstelling van de Nederlandse kunstenaar Daan Paans. In de tentoonstelling Panta Rhei, die bestaat uit fotografie, sculpturen en een videowerk. Hierbij speelt Paans met de manier waarop we waarde toekennen aan kunstwerken en historische artefacten en hoe onze beeldvorming met de tijd ongemerkt verandert.
In de openingsscène van de film Indiana Jones – Raiders of the Lost Ark (Steven Spielberg, 1981) weet de fictieve archeoloog Indiana Jones de felbegeerde ‘Golden Idol’ te bemachtigen uit een verscholen tempel diep in de jungle van Peru. Deze magische filmprop is gebaseerd op een precolumbiaans beeldje – het Dumbarton Oaks’ Birthing Figure - dat de Azteekse godin Tlazolteotl zou verbeelden.
Uit onderzoek is echter gebleken dat het beeldje uit de collectie van het Dumbarton Oaks Museum in Washington hoogstwaarschijnlijk in de negentiende eeuw vervaardigd is en uit Europa of Azië afkomstig is. De expositie die op 20 December 2018 ( vanaf 17.30 uur) wordt geopend laat zien hoe Daan Paansgefascineerd is door de manieren waarop verschillende culturen op een steeds andere manier naar een bepaald object kijken.
Hij kocht een plastic replica van de ‘Golden Idol’, fotografeerde het en stuurde de foto vervolgens door naar een ambachtsman. Op basis van de foto - die het beeldje slechts van één kant toont en geen idee geeft van de schaal van het object - produceerde deze maker een eigen replica, die vervolgens weer naar Paans werd gestuurd.
Daan Paans fotografeerde de nieuwe versie en stuurde de foto weer door naar een daaropvolgende maker. Iedere maker zag uitsluitend de gefotografeerde versie van de maker daarvoor. De makers komen uit verschillende landen en transformeerden opeenvolgend het beeldje van een krijsende, barende vrouw langzaamaan tot een statige dame die half ontbloot in rust lijkt te mediteren.
Een culturele mutatie veroorzaakt door de culturele achtergrond, ideologie, commercie, smaak of beschikbare technologie van de maker. Zo werd het antieke object (dat trouwens niet zo antiek bleek te zijn als men hoopte) naar de hedendaagse smaak toe getransformeerd. En over smaak valt toch wel te twisten. Sommige mensen zijn daar heel volhardend in en dat mag.
Het project van Daan Paans is ontwikkeld met steun van het Mondriaan Fonds. Daan Paans (1985, NL) studeerde in 2009 af op Fotografie aan de Academie St. Joost in Breda. In zijn artistieke praktijk bestudeert Daan Paans op originele wijze processen van beeldvorming die zich door de geschiedenis heen hebben ontwikkeld, om inzichtelijk te maken hoe onze blik op de wereld is gekneed en gevormd.
Zijn projecten vereisen vaak langdurig artistiek onderzoek, waarbij het eindresultaat varieert in verschillende media, maar altijd met de nadruk op fotografie. Zijn eerdere project Rhinoceros (2016) werd in 2016 gepubliceerd in Foam Magazine #45 (Talent Issue). Zijn werk was daarmee ook onderdeel van de reizende tentoonstelling Foam en was reeds te zien in galleries en musea over de hele wereld.