Kwetsbare jongeren onvoldoende beschermd
We moeten ons ernstig zorgen maken om jonge Nederlandse slachtoffers van seksuele uitbuiting en buitenlandse slachtoffers van seksuele en criminele uitbuiting. In de Slachtoffermonitor mensenhandel 2015-2019 die vandaag verschijnt, concludeert Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen Herman Bolhaar opnieuw dat er structureel aandacht nodig is voor de meest kwetsbare slachtoffergroepen: ‘Anders bestaat niet alleen het gevaar dat we slachtoffers onvoldoende beschermen, maar ook dat we de daders onbedoeld in de kaart spelen.’
Hoewel het aantal meldingen van slachtoffers van mensenhandel bij CoMensha (het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel) in 2019 is toegenomen, zijn bepaalde kwetsbare slachtoffergroepen nog steeds slecht in beeld. Zo worden Nederlandse slachtoffers van seksuele uitbuiting juist steeds minder gemeld. Het is daarbij niet aannemelijk dat het daadwerkelijke aantal slachtoffers is afgenomen.
‘Het gaat hier om een groot aantal kinderen en jongeren van wie de persoonlijke integriteit ernstig wordt aangetast. Dit heeft vaak ernstige en langdurige gevolgen voor de toekomst van deze jongeren, met alle mogelijke maatschappelijke gevolgen van dien’, zegt Nationaal Rapporteur Bolhaar. Ondanks het feit dat het aantal meldingen is gestegen, blijft het zicht op de groep minderjarige slachtoffers van seksuele uitbuiting ontzettend beperkt.
Herman Bolhaar: ‘Daar mogen we ons niet bij neerleggen. We moeten weten wie het zijn en wat ze meemaken. Om de meest kwetsbare groepen optimaal te kunnen beschermen, is verdiepend inzicht in de omstandigheden waarin zij uitgebuit worden cruciaal.’
De aanbeveling aan de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid om het inzicht in en de integrale aanpak van deze groep slachtoffers te verbeteren is een herhaling van de aanbeveling van vorig jaar.
‘Het gaat hier niet om een simpel probleem dat je met een eenvoudige interventie kan oplossen’, zegt Bolhaar. ‘Je moet daarom vasthoudend blijven. Door te blijven leren en ontwikkelen, zijn organisaties beter in staat om het zicht op aard en omvang en de aanpak te verbeteren. Zodat het mogelijk wordt om optimale bescherming en zorg te bieden aan slachtoffers.’
De stijging van het aantal meldingen komt vooral door het groeiende aantal voornamelijk Nigeriaanse slachtoffers. Ondanks het grote aantal meldingen, is echter nog weinig bekend over de daadwerkelijke inhoud van deze meldingen. Zaken stranden vrijwel altijd voortijds of worden overgedragen aan buitenlandse opsporingsdiensten, terwijl we niet weten wat er met deze groep slachtoffers is gebeurd, en hoe kan worden voorkomen dat er nieuwe slachtoffers worden gemaakt.
Volgens de Nationaal Rapporteur is het noodzakelijk om daarom de aard van het fenomeen en de mensenhandelgerelateerde oorzaken van de toename van deze groep slachtoffers te kennen. ‘Dit is nodig om mensenhandel binnen de migratiestromen effectief tegen te gaan, criminele organisaties te stoppen, en daarmee ook slachtoffers te beschermen.’
Technologie biedt een kans om kennis en bewustwording over mensenhandel te creëren en kan daarmee een preventieve werking hebben. ‘We zien dat technologische ontwikkelingen een groot effect hebben op zowel de mogelijkheden om slachtoffers uit te buiten als de mogelijkheden om daders aan te pakken’, zegt Bolhaar,
‘Onderzoek naar de verschillende rollen die online platforms, zoals websites, sociale media, en (dating) apps, kunnen spelen in het faciliteren maar ook in het aanpakken van mensenhandel in Nederland is daarom belangrijk, zeker nu de belevingswereld van jongeren zich grotendeels daar afspeelt en ze dus ook daar kwetsbaar zijn.’