Spijtbetuiging Psychiaters en Aanwijzing
DEN HAAG - "Het is een kwestie van geduld...,"is een beroemd lied waar hele generaties geen genoeg van krijgen en graag meezingen als het gestaged wordt. Soms gaat dat lied over onderwerpen waarover bepaalde mensen heel paniekerig doen en anderen zich niet druk maken. Maar toch kan al die paniek ook in een vorm van zich bedreigd voelen ontaarden en dat heeft vooral vroeger tot hele nare situaties geleid.
Daarom blijft woke zijn noodzakelijk in sommige kringen. Daardoor kunnen mensen leren relaxed om te gaan met anderen die op heel verschillende manieren hun gevoelens beleven en contacten onderhouden. Speciaal als het er om gaat om te aanvaarden dat iedereen het recht heeft anders te zijn. Ook al keuren anderen het af of zijn ze jaloers er op.
Anders zijn in het beleven van intieme gevoelens en van je identiteit. De aandacht daarvoor kan echter ook te veel en te groot worden. Ergens zijn we allemaal gerechtigd onszelf te zijn maar we weten ook heus wel wel dat Hollandse woorden in het Engels anders klinken maar hetzelfde betekenen. Wat ons betreft mag je best zeggen dat 'je in een call zit' of 'een bilateraaltje hebt' maar je gaat toch echt heel gewoon met iemand bellen.
Maar er zijn mensen die zich vanuit hun vak realiseren dat hun beroepsgroep vroeger op een heel erg foute wijze zijn omgegaan met mensen waarvan zij indertijd heel arrogant vonden dat zij zich 'normaal' moesten gedragen. En aangezien we allemaal maar mensen zijn die af en toe fouten maken kunnen wij er alleen maar respect voor hebben dat zij zich voor de indertijd door hun aangerichte ellende excuseren. Zo is de beroepsvereniging van psychiaters NVvP niet blijven hangen in de indertijd ingenomen starre bekrompenheid naar mensen toe die 'anders' denken of doen.
Enkele maanden geleden kwam de beroepsvereniging van psychiaters NVvP officieel met een spijtbetuiging voor het leed dat lhbtiq+-personen in het verleden is aangedaan. Deze identiteit werd toen als ziekte beschouwd. Vanuit die overtuiging werden schadelijke therapieën opgestart om de seksuele oriëntatie te veranderen.
‘Dat ging meestal om gesprekstherapie, maar ook stroomschokken en castratie kwamen voor. Gruwelijke behandelingen noemt de NVvP dat nu.’ Deze waren tot de jaren zeventig van de vorige eeuw niet ongewoon en heeft de lhbti+-gemeenschap grote schade toegebracht. Een passende stap van de beroepsvereniging om dit leed te erkennen en daar een streep onder te zetten. Zij noemen dit zelf ‘een nieuwe werkelijkheid waarin niemand ziek wordt verklaard vanwege wie diegene ten diepste is en van wie diegene houdt’.
Maar zij gaan verder. "Deze context maakt het des te pijnlijker dat in januari 2023 de Raad van State negatief heeft geadviseerd over een verbod op conversietherapieën, ook wel homogenezing of conversiehandelingen genoemd."
Ze leggen dat ook uit: "De handelingen bij conversietherapieën tonen een gelijkenis met de vroegere aanpak vanuit psychiaters, maar worden vandaag de dag nog altijd uitgevoerd, veelal vanuit religieuze hoek. Er zijn veel aanwijzingen dat deze conversiehandelingen, net als de behandelingen genoemd in de spijtbetuiging van de NVvP, ontzettend schadelijk zijn voor de mensen die dit (moeten) ondergaan."
Het gaat vaak gepaard met langdurige trauma’s of zelfs zelfdoding. In 2021 kwam er nog een onderzoek uit, Voor de Verandering, waar wordt geconcludeerd dat de gevolgen van conversiepraktijken groot zijn. Mensen die dit zijn ondergaan noemen vooral dat zij jarenlang zichzelf niet hebben kunnen accepteren, ‘een staat van zijn die vaak gepaard gaat met depressies, suïcidale gedachten en vereenzaming’.
Iedereen weet hoe eenzaam je je al kunt voelen - zonder dat je in deze aparte positie zit - als je door mensen wordt uitgelachen, uitgescholden en niet geaccepteerd. Laten we daarom met ons allen te hulp snellen als we de verschijnselen herkennen. En laten we kinderen niet te jong opzadelen met moeilijke keuzes over wat ze precies zijn maar hun wel leren zichzelf en anderen blijmoedig en zonder vooroordeel te respecteren. Dat is heel hard nodig ook op moderne scholen waar nog veel discriminatie voorkomt.
Het excuus van de NVvP is belangrijk, gepast en erkent veel leed dat is aangedaan in het verleden. Maar zolang conversietherapie in Nederland niet strafbaar is, kunnen we niet zeggen dat we als de Nederlandse samenleving staan voor het beschermen van de (mentale gezondheid van de) lhbti+ gemeenschap. Het verbieden van deze praktijken is een belangrijke stap om lhbti+ personen in Nederland te beschermen.
DOOR : LAURA GRIFFIN & REDACTIE
ILLUSTRATIE: EDGAR VOS
Heb jij zelfmoordgedachten? Praten hierover kan anoniem: bel 113 of bel gratis 0800-0113.