Barbara Van Huffelen over de voorbeeldfunctie van ambtenaren
Rijksoverheid blijft zich inzetten tegen racisme op de werkvloer na onderzoek onder 4.500 medewerkers. Binnen de Rijksoverheid ervaart 1 op de 10 medewerkers racisme. Dat blijkt uit een onderzoek naar racisme op de werkvloer dat onder een kleine 4500 medewerkers is gehouden. Verder onderzoek moet helder maken hoe de huidige aanpak van racisme op de werkvloer kan worden versterkt.
Ongeveer 10% ervoer racisme, waarbij verdere versterking van de aanpak wordt onderzocht. Van de mensen met herkomstland Nederland geeft 6% aan racisme te hebben ervaren. Bij de respondenten met een niet-Europees herkomstland ligt dit op 29%. Mensen uit lagere schalen geven aan meer racisme te hebben ervaren dan mensen uit hogere schalen. Zo geven van de respondenten in salarisschaal 1-4 17% aan racisme te hebben ervaren. In salarisschaal 14-19 is dat 7%.
Racisme is iets heel verstikkends en vernederends voor diegene die dit treft. Er zijn nu eenmaal mensen die met elkaar meer op één lijn zitten dan met anderen. Dat is normaal zolang mensen geen robotten zijn. Meer of minder sympathie of antipathie zijn natuurlijk voorkomende vormen van menselijke emoties maar discriminatie heeft een gemene en soms kwaadaardige kant. Degene die het treft kan er zich niet tegen verdedigen. Vaak is de aanleiding dat men zonder het te weten jaloers op anderen is en ook kan men terechte bezwaren hebben tegen mensen maar dat is dan meer een privékwestie.
Ambtenaren horen een bepaalde vorm van neutraliteit te handhaven vanuit het zelfvertrouwen dat past bij hun status. Het gaat trouwens niet alleen om de relatie van ambtenaren onder elkaar maar ook om de houding van ambtenaren tegenover burgers.
Staatssecretaris Van Huffelen noemt de resultaten van de enquête onacceptabel en benadrukt de voortdurende inspanningen daartegen vanuit het initiatief 'Rijk voor Iedereen'. Ze zegt: “Iedere collega die racisme ervaart, is er één te veel. Op je werk moet het gaan om wat je doet en niet om wie je bent of waar je vandaan komt. Daarom vind ik dit opnieuw een confronterend onderzoek. Het maakt duidelijk dat we werk moeten blijven maken van de aanpak hiervan.”
Zij wijst nadrukkelijk op de voorbeeldfunctie die rijksambtenaren hebben. “Racisme heeft geen plaats binnen Nederland en zeker binnen de overheid moeten wij het goede voorbeeld geven. We gaan daarom nu kijken hoe we de aanpak die we hiervoor al hanteren kunnen versterken.”
Groepsgesprekken zullen volgen om een helder beeld te krijgen van de situatie en tot een intensievere aanpak te komen. Hopelijk zullen on-grappig bedoelde 'grappen' dan minder vaak de goeie gevoelens van iemand bederven die hiervan de machteloze prooi is.
Een beetje geroddel mag als uitlaatklep bijvoorbeeld bij de koffiemachine maar bij lichtvaardig gepraat zijn er ook gevaarlijke grenzen die kunnen worden overschreden waardoor anderen 'de grond worden ingetrapt', 'verdacht worden gemaakt' of 'een nare reputatie krijgen' en als dat nu eens allemaal op duimzuigerij berust?
Het is 'niet altijd zo bedoeld' hoor je vaak zeggen. Misschien is dat wel waar. En het gaat ook om de toon waarop 'het zogenaamde grapje' werd gezegd. Enige resetmomenten kunnen echter soms toch geen kwaad.