Het Buitenland: Herdenking Nederlandse ex-premier verstoord
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 28 februari 2024 - DEN HAAG, NEDERLAND – Een gespannen rust keerde woensdag terug in het Nederlandse parlement nadat pro-Palestijnse activisten een herdenkingsdienst onderbraken voor de Nederlandse ex-premier Dries van Agt, die de Israëlische leider Benjamin Netanyahu ‘een oorlogsmisdadiger’ noemde en zich een stem noemde voor de Palestijnen. De 93-jarige katholiek en zijn langjarige levenspartner stierven deze maand door euthanasie terwijl ze elkaars hand vasthielden, vertelde zijn familie. Dries van Agt was 70 jaar getrouwd met Eugenie, die hij "mijn meisje" noemde.
De twee leden al enige tijd aan een zwakke gezondheid. Van Agt kreeg in 2019 een hersenbloeding tijdens het houden van een toespraak tijdens een herdenkingsevenement voor Palestijnen en herstelde nooit meer volledig. Toch werd een herdenkingsdienst voor Van Agt verstoord door pro-Palestijnse activisten die een Palestijnse vlag droegen. “Bevrijd Palestina!” riepen de activisten. “Hij was de enige politicus die opkwam voor Palestina. De enige!"
De onlangs gekozen voorzitter van de Tweede Kamer, Martin Bosma, verbonden aan de anti-Islam Partij voor de Vrijheid (PVV), vroeg de activisten snel ‘om alsjeblieft weg te gaan’. Kort daarna werd de dienst hervat voor Van Agt, de eerste leider van het CDA (CDA), die van 1977 tot 1982 premier van Nederland was.
Ondanks zijn CDA-achtergrond koos hij zijn eigen politieke weg en richtte hij The Rights Forum op, een controversiële pro-Palestijnse groep die zich verzet tegen wat Van Agt ‘blinde steun voor Israël’ noemde. Ook veroorzaakte hij een politieke aardbeving in Nederland door de Israëlische premier Netanyahu te omschrijven als een oorlogsmisdadiger die berecht zou moeten worden door het Internationaal Strafhof in de Nederlandse stad Den Haag.
In commentaren voorafgaand aan Netanyahu’s bezoek aan Nederland in 2016 zei hij tegen de Nederlandse televisie: “Er komt een oorlogsmisdadiger naar dit land.”
Hij voegde eraan toe dat de “bezetting en uitbreiding… het bouwen van nederzettingen, van bezet gebied, dit in overeenstemming is met het Statuut van Rome, dat… het statuut is waarop het Internationaal Strafhof is gebaseerd, in veel woorden een oorlogsmisdaad.”
In een uitgebreid interview vroeg de toen 85-jarige zich af: “Waarom zouden we iemand ontvangen die doorgaat met zulke dingen?” Netanyahu heeft echter gezegd dat Israël “meer om de Palestijnen geeft dan hun eigen leiders.”
In 2012 veroorzaakte Van Agt een controverse omdat hij zei dat Joden een staat in Duitsland hadden moeten bouwen in plaats van in het Midden-Oosten.
De Nederlandse pro-Israëlische groepering Likoed Nederland reageerde met een verklaring: “Van Agt verdient geen serieus podium.” Toch kreeg hij dat podium dinsdag op een manier waarbij Van Agt zelfs werd geprezen om ‘een sterk rechtvaardigheidsgevoel’. Hij ‘handelde gewetensvol’, merkte aftredend premier Mark Rutte op, de waarschijnlijke nieuwe secretaris-generaal van de militaire alliantie van de NAVO.
Ondanks zijn controversiële opvattingen over Israël, een staat die hij aanvankelijk steunde, “kwam Van Agts levensmotto van de apostel Paulus: Onderzoek alles, maar behoud wat goed is”, beweerde Rutte.
Hoewel in ieder geval enkele joodse groeperingen en overlevenden van de Holocaust hem beschuldigden van antisemitisme, benadrukten ook de voorzitter van de Senaat, Jan Anthonie Bruijn, en zelfs de pro-Israëlische Martin Bosma zijn ‘opmerkelijke’ werk.
Bruijn omschreef de oud-premier als een ‘onconventionele en innovatieve politicus die altijd trouw bleef aan zichzelf’, terwijl Bosma Van Agt ‘een politiek icoon’ noemde.
Van Agt, die naar eigen zeggen zijn CDA-lidmaatschap in 2021 opgaf ‘ter ondersteuning van het Palestijnse volk’, werd in zijn latere jaren progressief, merkte Rutte op. Rutte verwees naar Van Agts ‘hartstochtelijke’ steun voor de Palestijnse zaak.
Van Agt ging de landelijke politiek in als vooruitstrevende Nijmeegse advocaat, maar 'ontwikkelde zich al snel als ultraconservatief', herinnert Rutte zich. Hij begon als minister van Justitie en werd premier van drie kabinetten. Van Agt kwam later onder vuur te liggen vanwege zijn aanpak van een treinkaping door Molukse nationalisten in 1977.
De kaping duurde twintig dagen en eindigde met een inval door Nederlandse terrorismebestrijdingstroepen, waarbij twee gijzelaars en zes kapers werden gedood. Van Agt, de toenmalige minister van Justitie, zou opdracht hebben gegeven tot het doden van de kapers, een beschuldiging die hij heftig ontkende.
In 2007 werd er een herdenkingsdienst gehouden voor de omgekomen kapers. Twee van de overlevende kapers, die christen werden, hielden hetzelfde jaar een bijeenkomst met voormalige slachtoffers in een poging om de diepe wonden van de geschiedenis te helen.