Veel te hoge taalgrens stopt medewerking kinderopvang
Met duizenden moeilijk te vullen vacatures staat de kinderopvang te springen om net afgestudeerde werknemer! Dat is geen klein probleem... Maar mbo-studenten van de opleiding tot pedagogisch medewerker dreigen hun diploma niet te halen door de verhoogde taaleis. Dat blijkt uit een onderzoek van Pointer (KRO-NCRV) onder scholen.
Studenten die de opleiding tot pedagogisch medewerker volgen op niveau 3 moeten sinds dit jaar voldoen aan een hogere taaleis. Van toekomstig medewerkers in de kinderopvang wordt vereist dat zij de Nederlandse taal beheersen op niveau 3F, wat vergelijkbaar is met het havo-eindexamen. Maar deze taaleis dreigt een nieuwe generatie werknemers voor de kinderopvang de das om te doen.
Een derde tot de helft van de studenten heeft moeite om de taaltoets te halen, zo blijkt uit een rondgang van Pointer onder scholen die de opleiding op niveau 3 aanbieden. Alle scholen die gereageerd hebben op onze vragen maken zich grote zorgen over de haalbaarheid van het examen en de toekomst van deze studenten in de kinderopvang.
Het grootste probleem zit volgens de scholen in het centrale examen luisteren en lezen. Studenten struikelen over teksten en fragmenten over abstracte thema’s als drogredeneringen en het analyseren van krantenartikelen. Sommige studenten moeten het examen tot wel vijf keer opnieuw doen voor een herkans. Op de andere onderdelen, spreken en gesprekken voeren, halen studenten het taalniveau wel.
Scholen verwachten dat de nieuwe verhoogde taaleis tot gevolg heeft dat een deel van de studenten de opleiding zonder diploma verlaat. Een groot gemis voor de kinderopvang, vindt Marja Hellemons, opleidingsmanager bij het Nova College in Hoofddorp. “Je gooit eigenlijk het kind met het badwater weg, want hele goede kinderopvangmedewerkers in spe sluit je op deze manier buiten.”
Om het actuele personeelstekort in de sector te doen verdwijnen moeten er bijna 7000 vacatures gevuld worden. Maar daar blijft het niet bij. Met het kabinetsvoornemen om kinderopvang vanaf 2025 bijna volledig te vergoeden zal de vraag naar opvang, en daarmee naar pedagogisch medewerkers, alleen maar toenemen. In 2031 wordt een tekort verwacht van 29.000 werknemers, zo blijkt uit een prognose van ABF Research in opdracht van de minister.
De grootste instroom van nieuwe medewerkers in de kinderopvang komt vanuit het onderwijs. Maar terwijl de nood in de kinderopvang hoog is en de sector staat te springen om nieuwe medewerkers, worden de opleidingseisen juist verhoogd. Zo is de opleiding tot pedagogisch medewerker de enige mbo 3-opleiding waarvoor het taalniveau 3F wordt vereist. “Dat maakt het gewoon heel ingewikkeld en eigenlijk niet haalbaar”, stelt Heleen de Jonge, Nederlands-docent bij Gilde Opleidingen.
In de Wet Innovatie Kwaliteit Kinderopvang (IKK) staat dat alle medewerkers in de kinderopvang per 1 januari 2025 moeten voldoen aan het Nederlandse taalniveau 3F, vergelijkbaar met Havo-eindexamen. Ook ervaren medewerkers die soms al tientallen jaren in de kinderopvang werken, maar die niet in het bezit zijn van een diploma dat hieraan voldoet, moeten dit examen afleggen. Halen ze het niet, dan lopen ze het risico hun baan te verliezen.
(Redactie: Wat een neerbuigende overdreven intellectuele zelf-overschatting van de bedenker van deze wetsregels blijkt hier uit jegens de daarvoor opgeleide mensen die kleine kindjes opvangen. Dit impliceert namelijk ook dat mensen met een laag taalniveau met kleine kindjes ook zelf nauwelijks goede ouders kunnen zijn. Wat een verwaandheid... Niet verbazingwekkend dat de kinderopvang-branche over dit belachelijke en totaal onrealistische wetsvoorstel struikelt.)
De kinderopvangsector kan zich momenteel niet de luxe permitteren om nog hogere eisen te stellen aan medewerkers, meent ook bijzonder hoogleraar kinderopvang Ruben Fukkink. Hoewel hij een fervent voorstander is van het bewaken van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang, noemt hij de nieuwe hoge taaleis ‘ondenkbaar’ in een tijd met zulke grote tekorten.
“We mikken op zo’n abstract en hoog taalniveau, dat pedagogisch medewerkers op havo-niveau moeten opereren. Dat is naar mijn mening niet nodig voor het werken met jonge kinderen.”
Het ministerie van Sociale Zaken en het ministerie van Onderwijs laten in een gezamenlijk antwoord weten bekend te zijn met het probleem en werken aan een oplossing. “Het kabinet erkent dat er studenten zijn die, onderdelen van, de benodigde examens om te kunnen werken in de kinderopvang niet halen. Daarom is er een speciaal ‘instellingsexamen luisteren’ ontwikkeld voor mbo-3 studenten voor wie het ‘centrale examen lezen’ een te grote drempel vormt. Hiermee verwachten de ministers van SZW en OCW tegemoet te komen aan het door jullie aangedragen probleem.”
De tv-uitzending ‘Kinderopvang in nood’ gemaakt door KRO-NCRV’s Pointer over de nieuwe taaltoets die toekomstige kinderopvangmedewerkers in de weg zit vond plaats op zondag 25 september om 22.10 uur op NPO 2.
Voor wie de uitzending over dit item miste hebben wij hier de zeer belangwekkende inhoud van dit programma extra weergegeven.