Polen trekt ambassadeur terug uit Hongarije om "vijandige daad"
WORTHY NEWS/DE COUTUREKRANT - 22 juli 2025 - WARSCHAU/BOEDAPEST - Polen heeft zijn ambassadeur in Hongarije "permanent teruggetrokken" omdat de regering een "vijandige daad" heeft gepleegd door asiel te verlenen aan een voormalige Poolse viceminister die beschuldigd wordt van corruptie. Dat heeft het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken bekendgemaakt.
De betrekkingen tussen de twee leden van het militaire bondgenootschap, de Europese Unie en de NAVO, die lange tijd als hechte bondgenoten werden beschouwd, zijn snel verslechterd sinds de pro-EU-coalitie van de Poolse premier Donald Tusk in 2023 aan de macht kwam. Hij verving de regering onder leiding van de nationalistische, conservatieve partij Recht en Rechtvaardigheid (PiS), een nauwe bondgenoot van de rechtse Hongaarse premier Viktor Orbán.
"De Poolse ambassadeur in Hongarije voltooide zijn missie op 15 juli. De reden werd meegedeeld toen vorig jaar werd besloten de ambassadeur voor overleg bijeen te roepen", aldus het Poolse ministerie van Buitenlandse Zaken. "Dat was de vijandige daad tegen Polen door politiek asiel te verlenen aan voormalig viceminister Marcin Romanowski, die gezocht wordt voor strafbare feiten", voegde het ministerie er aan toe.
Polen riep zijn gezant in december terug en ontbood de Hongaarse ambassadeur nadat Boedapest Romanowski's vluchtelingenstatus bekend maakte. Romanowski is parlementslid van de PiS-partij en voormalig viceminister van Justitie. De aanklachten tegen hem omvatten deelname aan een georganiseerde criminele organisatie en poging tot verduistering van bijna 40 miljoen euro ($ 46,7 miljoen) uit een fonds voor slachtoffers van misdrijven, dat onder zijn toezicht stond.
In een recent interview ontkende hij wangedrag en zei dat hij vluchten naar Hongarije geen ontsnapping zou noemen. "Ik vlucht niet voor gerechtigheid; ik verdedig mezelf – en veel Polen – tegen onrecht", werd hij geciteerd door de Hongaarse nieuwssite Hungary Today.
Romanowski verdween in december nadat de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa (PACE) zijn immuniteit had ingetrokken en een rechtbank zijn arrestatie had bevolen. Hongarije verleende hem asiel en stelde dat zijn "rechtszaak niet gegarandeerd onpartijdig en zonder enige twijfel vrij van politieke invloed in hun thuisland zal worden behandeld."
Dit was niet de eerste keer dat Hongarije asiel verleende aan controversiële figuren: in 2018 bevestigde het dat de voormalige premier van Macedonië politiek asiel had aangevraagd nadat hij een gevangenisstraf wegens corruptie was ontvlucht. Nikola Gruevski arriveerde in 2018 in de Hongaarse hoofdstad Boedapest en werd later door een verslaggever van Worthy News opgemerkt in een bar in Boedapest die bekendstaat om zijn jazzy en traditionele muziek.
De Hongaarse minister van Buitenlandse Zaken, Péter Szijjártó, zei echter dat Hongarije "een eigen belang" heeft bij een goede samenwerking met Polen, ondanks politieke meningsverschillen. Hij voegde eraan toe dat "de huidige leiders in Warschau daar geen belang bij lijken te hebben."
Szijjártó beschuldigde de huidige Poolse regering ervan "pro-oorlog" te zijn, verwijzend naar de Poolse steun aan Oekraïne in de aanhoudende strijd tegen de binnenvallende troepen uit Rusland. Hongarije, door EU-leiders gezien als een van de meest pro-Moskou-regeringen, is "pro-vrede", voegde de minister eraan toe.
"Wij vinden dat de samenwerking tussen de twee landen verder moet gaan dan alleen onze mening over de oorlog, maar de Poolse regering kan wat dat betreft niet verder kijken", aldus Szijjártó.
Verslaggevers vroegen minister Szijjártó ook naar de relatie van Hongarije met Armenië en stelden voor dat de Hongaarse regering "excuses" zou moeten aanbieden aan Armenië voor het controversiële beleid. Het voormalige leiderschap van Armenië bevroor de diplomatieke betrekkingen met Hongarije in 2012 nadat de regering van Orbán een Azerbeidzjaanse legerofficier repatrieerde die een slapende Armeense collega doodstak in Boedapest tijdens een NAVO-cursus in 2004.
De huidige Armeense regering besloot de diplomatieke betrekkingen in 2022 te herstellen, hoewel Hongarije nooit excuses heeft aangeboden voor de vrijlating van de officier en Azerbeidzjan bleef steunen. Hongarije, dat nauwe banden onderhoudt met Azerbeidzjan, heeft ook feitelijk toegegeven de Europese Unie te hebben geblokkeerd voor een extra 20 miljoen euro (22 miljoen dollar) aan "niet-dodelijke" militaire hulp aan Armenië via de Europese Vredesfaciliteit (EPF).
Deze steun moet unaniem worden gesteund door alle 27 EU-lidstaten om te worden goedgekeurd. Toch zegt de Hongaarse regering dat ze vervolgde christenen, waaronder Armeniërs, steunt. "Waarom zouden we onze excuses aanbieden aan Armenië? Omdat we succesvol hebben gelobbyd in Azerbeidzjan en erin geslaagd zijn vijf krijgsgevangenen mee naar huis te nemen [naar Armenië]?", vroeg Szijjártó zich af.
Hij verwees naar de aanhoudende spanningen tussen Azerbeidzjan en Armenië over de betwiste enclave Nagorno-Karabach. Het Azerbeidzjaanse offensief in Nagorno-Karabach in 2023 dwong vrijwel de gehele Armeense bevolking van zo'n 120.000 mensen om de regio te ontvluchten.
Szijjártó zei echter dat Hongarije Armeense gezinnen steunt en "beurzen aan Armeense studenten" in Hongarije aanbiedt. Hij zei dat de Hongaars-Armeense banden de beste in decennia waren, omdat "mijn Armeense collega en ik daar hard aan hebben gewerkt... we openen een ambassade in Jerevan; zij openen er hier een."