EVEN ER TUSSENDOOR: Creativiteit onder druk of juist niet
Creativiteit onder druk? Of gewoon in transitie?
Jaren geleden stond ik op een congres vol reclamefiguren. Niemand zei iets. Althans, niet tegen mij. Ze keken over mijn schouder heen, op zoek naar "betere" contacten. Slechts één persoon met een donkere huidskleur was daar aanwezig. Het is vast en zeker veranderd maar dat bleef me bij.
Nu, jaren later, ontvangt de redactie een stuk over hoe AI de creatieve industrie bedreigt. En inderdaad, dat raakt best veel mensen: schrijvers, redacteuren, illustratoren, modellen, radiomakers. Dat lijkt wel alsof je met al je activiteit plotseling uit de lucht komt vallen. Terwijl je net weer een beetje op adem kwam.
Je dacht dat het je allemaal weer meezat. Dat de wereld vriendelijker was geworden, dat hulp bereikbaar was, en dat je op verjaardagen kon vertellen over je werk zonder gêne. En dan opeens komt het gevaar - hopla - achter het behang vandaan.
Niet voor jou misschien, maar voor je zwager — die altijd zo lekker statistieken zat te turven waar niemand echt naar vroeg, behalve dan op familiefeestjes.
Of je neef, freelance journalist, die jarenlang eerlijke verhalen schreef voor die bekende krant die helaas berucht is om haar betalingsachterstand. Gelukkig werkt zijn vriendin. Anders had hij al die prachtige en eervolle stukken nooit kunnen schrijven.
De boodschap in het stuk is toch duidelijk: leer AI omarmen, word strategischer, word “meer dan een maker”. Mooie woorden. Maar wat mist hier?
Misschien dit: relaties, vertrouwen, speelsheid en de onverwachte klik.
Want geen algoritme kan verzinnen dat je nét op tijd de juiste toon raakt bij iemand die het even niet meer weet. En dat gebeurt iedereen toch wel eens? Of dat je een beeld binnenvalt op een manier die niemand had gepland. Goed of fout ... Daar hebben we het niet over maar het zijn situaties die zich aandienen.
Creativiteit is namelijk niet alleen optimaliseren of variëren. Soms is het gewoon blijven staan. Ook als je even niet weet wat het plan is. Ook als je geen Big Creative Idea hebt, maar wel een stem.
Dus ja, de wereld verandert. Maar als je altijd al op de rand stond, tussen de mensen die “erbij horen” en de mensen die even op adem moeten komen, dan verandert er misschien veel minder dan het lijkt.
Je hoeft niet de snelste te zijn. Soms is het genoeg om iets op te merken wat anderen voorbijrennen.
Misschien is het juist in die rommelige ruimte tussen afwachten en proberen dat er iets nieuws ontstaat — iets wat geen lijst of planning ooit van je zal vragen.